Lamblie – co to jest i dlaczego jest groźne

Nie każdy o nich słyszał, ale kto się z nimi zetknął, ten dobrze wie, że potrafią nieźle uprzykrzyć życie. Lamblie, a właściwie Giardia lamblia, to mikroskopijne pasożyty, które potrafią zagnieździć się w jelitach człowieka i wywołać niemałe zamieszanie. Co ciekawe, nie zawsze dają od razu wyraźne objawy. Czasem cicho siedzą i czekają, aż organizm się osłabi, by wtedy pokazać, na co je stać. A potrafią naprawdę sporo.

Pasożyt, który atakuje niepozornie

Lamblie należą do pierwotniaków, czyli mikroskopijnych organizmów jednokomórkowych. Potrafią one przetrwać w bardzo trudnych warunkach. Ich ulubionym miejscem są jelita cienkie, tam się osiedlają, rozmnażają i żywią treścią pokarmową gospodarza.

Zarażenie odbywa się drogą pokarmową. Można je „złapać” pijąc nieprzegotowaną wodę z jeziora, kąpiąc się w zanieczyszczonym basenie albo po prostu wkładając do ust brudne ręce. Szczególnie narażone są dzieci, które przecież uwielbiają bawić się w piaskownicy, zbierać kamyki, lizać palce i zapominać o myciu rąk po powrocie z dworu.

W organizmie lamblie przyczepiają się do ścian jelita cienkiego przy pomocy specjalnego „przyssawki” i zaczynają się rozmnażać. Co ciekawe, jedna cysta lamblii może dać początek całej kolonii i to bardzo szybko.

Pierwotniaki te potrafią przetrwać w środowisku zewnętrznym nawet kilka tygodni, dlatego tak łatwo się nimi zarazić. Wystarczy dotknąć zanieczyszczonego kranu, klamki, ręcznika albo zjeść coś nieumytego. Najczęściej ofiarą padają dzieci, ale dorośli również nie są odporni, zwłaszcza jeśli pracują z małymi dziećmi albo często podróżują.

Objawy lamblii – nie zawsze oczywiste, ale męczące

Zarażenie lambliami bywa zdradliwe, bo objawy nie zawsze są jednoznaczne. Czasami przypominają zwykłe dolegliwości trawienne. Czasami przez długi czas nie pojawia się nic. U niektórych zaczyna się bólami brzucha, u innych uporczywą biegunką, u jeszcze innych. tylko uczuciem zmęczenia i brakiem apetytu.

Najczęściej występują:

• bóle brzucha, często po jedzeniu,
• wzdęcia, uczucie przelewania się w jelitach,
• biegunki lub luźne stolce o nieprzyjemnym zapachu,
• spadek masy ciała mimo braku diety,
• brak apetytu,
• zmęczenie, senność, drażliwość,
• bóle głowy, czasem nawet zawroty.

Ciekawostką (albo raczej niepokojącym faktem) jest to, że lamblie mogą również wpływać na psychikę. Niektóre osoby czują się apatyczne, rozdrażnione, mają problemy z koncentracją. Dzieci bywają nerwowe, płaczliwe, łatwo wpadają w złość, a rodzice często nie kojarzą tego z infekcją pasożytniczą.

Jeśli do tego dochodzi jeszcze nietolerancja niektórych pokarmów, np. mleka, warto się przyjrzeć bliżej. Lamblie potrafią uszkodzić kosmki jelitowe, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych i stąd mogą się pojawić niedobory witamin, osłabienie, anemia.

Co ciekawe, niektóre osoby mogą być nosicielami lamblii i nie mieć żadnych objawów, ale mimo to zarażają innych. To szczególnie problematyczne w przedszkolach i szkołach, gdzie dzieci zarażają się nawzajem jak wirusem przeziębienia.

Jak wykryć i jak się ich pozbyć?

Na szczęście są pewne domowe sposoby na lamblie. Jeśli podejrzewasz u siebie lub dziecka obecność lamblii, nie wystarczy jedno badanie kału. Te pasożyty potrafią pojawiać się i znikać w próbce – dlatego najczęściej lekarze zalecają zrobienie trzech badań w odstępie kilku dni. Można też wykonać testy antygenowe lub badanie z krwi, choć te drugie nie zawsze dają jednoznaczną odpowiedź.

Leczenie lamblii polega na podaniu leków przeciwpasożytniczych, takich jak metronidazol, tynidazol albo albendazol. Zazwyczaj kuracja trwa kilka dni, ale w przypadku nawrotów, co się niestety zdarza, leczenie może być dłuższe lub powtarzane. W czasie kuracji warto też zadbać o dietę – unikać cukru, słodyczy i produktów mlecznych, które mogą sprzyjać namnażaniu pasożytów.

Bardzo ważne jest leczenie wszystkich domowników, nawet jeśli nie mają objawów – lamblie mogą łatwo wrócić, jeśli jeden z członków rodziny nadal będzie nosicielem. Trzeba też dokładnie dezynfekować łazienki, myć ręczniki, zmieniać pościel i uczyć dzieci częstego mycia rąk.

Istnieją też naturalne metody wspomagające walkę z lambliami – niektóre osoby stosują olejek oregano, wyciąg z czosnku, pestki dyni, nalewki z piołunu i orzecha czarnego. Choć nie zastąpią one leków, mogą pomóc oczyścić organizm i przywrócić równowagę w jelitach.

Dobrze jest też sięgnąć po probiotyki – pasożyty niszczą florę bakteryjną, a bez niej organizm gorzej się regeneruje. Kiszonki, kefir, jogurt naturalny, to wszystko pomoże wrócić do równowagi.

Dlaczego lamblie są groźne, choć takie małe?

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to niewielki problem – ot, trochę bólu brzucha, jakaś biegunka, lekkie osłabienie. Ale w rzeczywistości lamblie potrafią narobić sporego bałaganu, zwłaszcza jeśli nie zostaną szybko wykryte.

U dzieci wpływają na rozwój, mogą powodować zahamowanie wzrostu, trudności z nauką, ciągłe zmęczenie. U dorosłych powodują przewlekłe dolegliwości, które trudno powiązać z jednym źródłem. Ktoś się leczy na alergię, ktoś na depresję, ktoś na IBS, a prawdziwym winowajcą są pasożyty.

I chociaż lamblie nie należą do najbardziej agresywnych pasożytów, to ich zdolność do przetrwania i rozmnażania się w ciele człowieka sprawia, że warto traktować je poważnie. Zwłaszcza że mogą długo pozostać niezauważone i przez ten czas powoli osłabiać organizm.

Dlatego, jeśli masz niepokojące objawy, które nie mijają mimo diety, leków i dobrego snu. Sprawdź, czy nie masz nieproszonych gości w jelitach. Może się okazać, że rozwiązanie problemu jest, mniejsze niż ziarnko piasku, ale skutki jego obecności bywają całkiem spore.