Pragmatyka/Pragmatyzm i koncepcja znaku

Charles Sanders Peirce – pragmatyk [XIX/XX w.] – twórca kierunku w filozofii znanego jako pragmatyzm.
– Według Peirce’a poznanie rozpoczyna się od empirii, czyli doświadczenia, dzięki któremu jesteśmy w stanie badać otaczającą nas rzeczywistość.
– Peirce był przeciwnikiem poglądu, jakoby możliwe było poznawanie rzeczywistość za pomocą intuicji.
– Dobro według Peirce’a to po prostu suma wszystkich naszych działań, wynikających z naszego wyobrażenia o nim”.
– Swoje poglądy filozoficzne Perice kształtował od „dyskusji” z Kartezjuszem. Według Pierce’a Wiedza jest łańcuchem bez początku i końca, nie ma pierwszej myśli.
– Doktryna ciągłości Peirca nazywa się „synechizm”(pogląd mówiąc o tym, że różne części otaczającej nas rzeczywistości są od siebie wzajemnie zależne). Mówimy i myślimy za pomocą znaków. Jeżeli wiedza zawarta jest w znakach, to i system znaków jest łańcuchem bez początku i końca. System jest pierwotny w stosunku do pojedynczego systemu znaków.

Koncepcja znaku wg Peirce’a

Teoria znaku według Pierce’a sprowadza się do tezy, że znak sam w sobie jest znakiem i dzieli się na trzy części: przedmiot, reprezentant oraz interpretant. Znak więc jest triadą.
3 aspekty teorii triadycznej Charlesa Pierce’a:
1) Reprezentant – znak reprezentujący jakiś obiekt w rzeczywistości [znak mediuje między przedmiotem, obiektem i sobą samym]
2) Interpretant – znak interpretujący. Pozwala przełożyć jeden znak na drugi, czyli wyjaśnić znaczenie.
3) Przedmiot znaku – może nim być dowolny obiekt w rzeczywistości, którego nigdy nie poznamy w całej istocie

Znak pokazuje z przedmiotu więcej i mniej.
• Mniej pokazuje, ponieważ człowiek dostrzega tylko jakiś aspekt a nie całą istotę [czyli poznanie ludzkie ma charakter aspektowy – nie docieramy do istoty rzeczy]
• Więcej – każde nadanie nazwy jest określoną interpretacją przedmiotu.

Podsumowując: definicja znaku według Charlesa Pierce’a – znak jest czymś, co dla kogoś oznacza coś pod pewnym względem.

1 comment